Halkla İlişkilerde İletişim Süreci Nedir? 6 İletişim Aşaması

Halkla ilişkilerde iletişim süreci, kaynak, mesaj (ileti),  kanal, geribildirim, alıcı olmak üzere beş temel öğenin yanı sıra kodlama ve kod açılımı olarak ikincil unsurlardan oluşan süreci tanımlamaktadır. Değişmeyen öğeler olarak tanımlayacağımız bu kavramlar sürece ve koşullara bağlı olarak şekillenir. Odağına iknayı alarak şekillenen bu süreç, iletişimin gerçekleşmesini ve amaca ulaşılmasını sağlamaktadır.

Bireyleri ve toplumları yakından ilgilendiren, haber verilmesini, duygu ve düşüncelerin ifade edilmesini, bilgilerin taraflara aktarılmasını sağlayan iletişimin sağlıklı bir biçimde işleyebilmesi için birtakım şartlar gerekir.  Günlük yaşantımızın temel parçası olan bu sürecin devamlılığını sağlayan faktör ise iknadır. Hedef kitlenin tutum ve davranışlarını zorlama olmadan yönlendirmeyi amaç edinen bu süreç alıcıyı istenilen yönde harekete geçirmeyi hedeflemektedir.

İletişim Aşamaları Nelerdir?

1. Kaynak
2. Mesaj
3. Kanal
4. Alıcı
5. Kodlama
6. Geri Bildirim

1.Kaynak (Gönderici)

Göndericinin mesajı kodlamasının ardından iletişim sürecinin ilk aşaması başlar. Kaynak, mesajı kodlayan kişi ya da gruptur. İletişimi başlatması açısından ayrılmaz bir parçadır.

2.Mesaj

Mesaj, göndericiden alınan sembol ve uyaranların bütününü ifade etmektedir. Sözlü ve sözsüz olarak çeşitlenebilen mesajın sade, net, anlaşılır olması önemlidir. Kaynak, alıcı ve kanalın yanı sıra bir diğer öğe olan mesaj ikna sürecinde en önemli öğedir. İletişimin temelini oluşturan ileti, sözcükler, simgeler, anlatım şekli, ifade ediş biçimi gibi birçok şekilde sunulmaktadır. Basit, yalın bir dil kullanımı ikna sürecinin daha kolay bir biçimde başarılı olmasını sağlayabilir.

Kısa ve öz anlatımları tercih etmek de mesajın alıcıya ulaşımını kolaylaştırır. Hedef kitleye mesajı iletmeden önce onu tanımak, değerlerini, inanç sistemini ve yaşayış biçimini öğrenmek gerekir. Bu durum mesajın alıcıya uygun bir şekilde oluşturulmasını sağlayarak iletinin etkinliğini arttırır.  Mesajın oluşumu ve iletimi kadar hedef kitlenin üzerindeki etkisini belirleyecek bir diğer unsur ise mesajın yeteri kadar tekrarlanmasıdır.

3.Kanal

Mesajın fiziksel olarak iletimini görev edinen kanal ise çok çeşitlidir. Kanal denildiğinde akla ilk olarak kitle iletişim araçları ve duyu organlarımız gelmektedir. Kullanılan kanal mesajın etkisi üzerinde oldukça etkilidir.

4.Alıcı (Hedef)

Bir diğer öğe olan alıcı ise kaynağın mesajının iletilmesini istediği kesimdir. Sahip olduğu özellikler alıcının ikna sürecini kolaylaştırabilirken aksi ile sonuçlanmasına da sebep olabilir. Alıcı ve kaynağın aynı görüşte olması, alıcının konuya dair bilgisi, eğitimi, kişisel özellikleri süreç içerisinde etkin rol oynar.

Bazı çalışmalarda iletinin özveri ile hazırlanması, araştırmalara ve istatistiklere dayandırılması kaynağın güvenilir olduğunu göstererek alıcının iletiyi daha kolay bir şekilde kabul edilmesini sağlar. Hedefin yapısına göre bazen araştırmalar ve istatistiklerin yanı sıra güvenilir olması amacıyla ünlülere yer verilir. Mesajda vurgulanması gereken unsurlar da iletinin iknadaki rolünü arttırmaktadır.

5.Kodlama / Kod Açılımı

Kodlama, sürecin başında gönderici tarafından alıcıya gönderilen iletinin alıcı tarafından algılanmak, yorumlamak ve yanıtlamak amacıyla kendisine uygun bir biçimde çevirmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu aşamayı kolaylaştırmak için kaynağın mesajı iletmeden önce alıcı doğru bir şekilde tanıması ve mesajı bu biçimde oluşturup, kodlaması gerekir.

Kodlama görevi kaynağa aitken, kod açılımını yapmak alıcı tarafından gerçekleştirilen bir durumdur. Birbirine bağlı olan bu işlemler, benzer ve ortam durumlara göre şekillenmektedir.

6.Geribildirim (Feedback)

Geribildirim, alıcının mesajı almasının ardından verdiği yanıt ve dönütlerin tamamıdır. Hedefin mesajı alması için, iletinin algılanması, yorumlanması ve kaynak tarafından doğru bir şekilde kodlanması gerekir.

İletişim Sürecini Oluşturan Temel Unsurlar Nelerdir?

• Kaynak
• Mesaj
• Kanal
• Geribildirim
• Alıcı

İletişim Sürecinin İlk Aşaması Nedir?

İletişim sürecinin ilk adımı, kaynaktır. Göndericinin yani kaynağın mesajı oluşturması ile süreç başlamış olur.

İletişimin Kaynağı Nedir?

İletişim kaynağı, iletişimin temel öğelerinden biridir ve mesajı kodlamakla sorumludur. Kaynak, gönderici olarak da adlandırılmaktadır. Kişi, grup veya toplum olabilen kaynağın sahip olması gereken birtakım özellikleri vardır.

İletişim Sürecinde Kaynağın Özellikleri Nelerdir?

Kaynağın temel özelliği güvenilir olmasıdır. Bu durum mesajın alınmasını ve gerekli yere ulaşmasını sağlar. Görünüşü, iletişim becerisi ve empati durumu ise iletişim sürecinin başarı ile sonuçlanmasında etkili olan diğer faktörlerdir. Göndericinin hedefini iyi tanıması gerekir. Böylece mesajını doğru ve alıcıya en uygun şekilde oluşturur. Hedeften gelen geri dönüşümleri dikkate alması gerekir. Bu durum, iletişimin en iyi şekilde işlemesini ve tarafların taleplerinin karşılanmasını sağlar.

Kaynağın bilgi sahibi olması gerekir. Kendisinin sahip olduğu rolün farkına vararak, uygulamalarını bu kapsamda gerçekleştirmesi gerekir. Kodlama yapma özelliği de kaynakta mutlaka bulunması gereken özelliklerden biridir.

İletişim Sürecinde Kaynağın Temel Amacı Nedir?

Sürecin oluşması için en etkin role sahip olan kaynak, amacına bağlı olmalıdır. Verici olarak da tanımlanmakta ve bilgi, duygu ve düşüncelerini en doğru ve etkin şekilde iletmeye çalışmalıdır. Kaynak, alıcıya mesajı iletme ve kodlama görevine sahiptir.

İletişim Sürecinde Kanal Ne Demek?

İletişim sürecinde kanal, iletileri taşımakla yükümlü olan fiziksel araç olarak bilinmektedir. Gönderici ve alıcı arasında kullanılan yol ve yöntem olarak da ifade edilmektedir. İleti biçimine uygun şekilde seçilmesi iletişimi iyileştirmekte, verimli kılmakta ve hedefe ulaşımını sağlamaktadır. Çağımızda kanallar oldukça çeşitlidir.

Günümüzde durmaksızın işleyen bir ileti mekanizmasının olması hafızalarda yer edinmek için tekrarlanmayı gerekli kılar. Bunu yaparken mesajın tekrarının sıklığı özenle belirlenmelidir. Olumsuz bir durum oluşturmaması ve alıcının dikkatinin dağılmaması için tekrarın sıklığı çok önemlidir. Kanalın mesaja bağlı uyumu, dağıtım şekli de hedef kitlenin mesaja odaklanmasını arttırır.

İletişimin Son Aşaması Nedir?

İletişimin son aşaması geribildirimdir. Hedefin aldığı iletilere karşın verdiği yanıtlar geri dönüş olarak tanımlanmaktadır. Geribildirimin temel amacı iletişimi etkin bir şekilde işlemesini sağlamak ve alıcının talep, istek ve ihtiyaçlarının karşılanmasına olanak vermektir.

Geribildirim doğrudan ya da dolaylı olarak gerçekleşir. Yüz yüze iletişimlerde anlık ve direkt olarak gerçekleşen geribildirim, aracılı iletişim süreçlerinde dolaylı olarak gerçekleşmekte ve zaman almaktadır. Araştırmalara göre yüz yüze iletişim, ikna sürecinde büyük bir yer tutar. Mesaj gönderilirken geribildirim imkanının olup olmadığı, alıcının pasif mi yoksa aktif bir role mi sahip olduğu ikna sürecinde etkili olmaktadır.

İletişimin Amacı Nedir?

İletişimin amacı, temel gereksinimlere dayanmaktadır. Bireylerin kendilerini tanıtma, tanıma, anlatma ve anlama durumlarını sağlaması için iletişime ihtiyaç duyulur. Kişiler arasında uyumu sağlamak açısından etkin bir role sahiptir.

Bilgi akışı bu sayede sağlanırken, imaj tanımı da bu yolla yapılır. İnsanlar duygu ve düşüncelerini aktarmak için buna ihtiyaç duyarlar. Belirsizliğin giderilmesine katkı sağlayan bu durum, sosyal sorumluluk ve rollerin de yerine getirilmesine yardımcı olur. Sağlıklı ilişkiler kurarak toplumsal yapı ve içerisindeki güvenin oluşmasına etki eder. Yukarıda bahsedilen amaçlara ek olarak, kişilerin tutum ve davranışlarında yönlendirme yapmak da bu amaçlar içerisinde yer bulabilir.

İletişimi Başlatan Kişinin Özellikleri Nelerdir?

İletişimi başlatan kişinin özellikleri; kişinin neyi ileteceğine karar vermiş olması ve ne anlatacağına yani mesajına karar veren kişi, ardından bu iletiyi nasıl ileteceği üzerinde düşünmeli ve kararını vermelidir. Bu durum o bireyin, enformasyon sahibi olduğunu gösterir. İletişim sürecinin bütün aşamalarının ve sorumluluklarının farkında olması da bu kişinin özelliklerindendir.

Alıcı olarak belirlediği kişinin konuya ilişkin olmasının yanı sıra bazı demografik özelliklerini bilmek de bu kişinin sorumluluğundadır. Doğru tercihler yapmak, güven ilişkisi kurmak, hedefi iknaya odaklanmak, yönlendirici olmak ve verimli bir biçimde iletişimi tamamlamak da iletişimi başlatan kişinin niteliklerindendir.

Kitle İletişim Süreci Nedir?

Kitle iletişim süreci, iletinin kitle iletişim araçlarını kullanarak kitleleri etkileme amacını barındıran süreci tanımlamaktadır. Birden fazla kişiye erişmeyi hedef edinen bu iletişim türünde, alıcı ile kurulan iletişim tek yönlüdür. Bireysel iletişim süreçlerinin aşamalarını ve öğelerini kapsayan kitle iletişiminde geribildirim arka planda kalmaktadır.

Dolaylı olarak ulaşım sağlayan bu yöntemde geri dönüşler zaman alan veya alınması mümkün olmayan bir özelliğe sahiptir. Yaşanan teknolojik gelişmeler bu durum üzerinde hızlanma sağlamış olsa da etkisi ağırlık bir biçimde aynı halde devam etmektedir. Kitle iletişim süreçlerinde bireyi değil kitleleri etkilemek amaçlanır.

Bu nedenle hedef kitleyi tanımak çok daha önemlidir. Çünkü kitle iletişiminde hedef kitle homojen bir yapıya sahip değildir. Farklı gruplardan oluştuğundan kişilerin birbirini tanıması imkânsız bir hal alır. Alıcıların yanı sıra kaynak da genel olarak mesajı gönderdiği kişileri bu durumdan kaynaklı olarak tanımaz.

Kitle iletişiminde kullanılan araçlara örnek olarak telefon, televizyon, gazete, posta, radyo ve internet verilebilir. Bu araçlar birden fazla kişiye ulaşma imkânı tanımaktadır.

İlginizi Çekebilir: Pazarlama Bilgi Sistemi Nedir?