Pazarlama bilgi sistemi, pazarlama için karar alabilmek için gerekli olan bilgileri toplama, değerlendirme, analiz etme ve ilgili kişilere ulaştırma işlemi sırasında insan ve araç gibi çeşitli süreçlerin kullanılmasıdır. Pazarlama bilgi sistemi, işletmelerde pazarlama kararı alabilmek için sürekli olarak bilgi toplama ve toplanılan bilgileri yönetime sunma görevi üstlenmektedir.
Pazarlama bilgi sistemi kısaca PBS olarak adlandırılır. Bu bilgi sistemi, pazarlama karar verilerince ihtiyaç duyulmakta olan bilgilerin doğru bir şekilde olarak toplanması, bilgilerin tasnif edilmesi, analiz edilmesi, değerlendirilmesi ve bulunan bilgilerin dağıtımı işleminin prosedürlerden meydana gelmiş olan halidir.
Pazarlama bilgi sisteminde bazı kısıtlamalar yapılmaktadır. Bu nedenle belirli zamanlarda gereken bilgiler sağlanamayabilir.
Contents
Pazarlama Bilgi Sisteminin Amacı Nedir?
Pazarlama bilgi sisteminin (PBA) amacı, pazarlama kararlarına yardımcı olmaktır. Pazarlama bilgi sisteminin amacına ulaşabilmesi için gerekli olan bilgilerin toplanma ve analiz edilme işlem, belirli bir plana uygun bir şekilde gerçekleşmelidir. Toplanmış olan bilgilerin doğru zamanlarda doğru kişilere raporlanması gerekmektedir.
Bilgi toplama, analiz etme ve raporlama süreci farklı araştırma türleri sonucunda gerçekleştirilmektedir. PBS’nin amacına ulaşabilmesi için yapılmakta olan araştırma türleri; müşteri, tutundurma, dağıtım, ürün, satış ve pazarlama çevresi araştırması olmak üzere 6’ya ayrılmaktadır. Bu süreç sonucunda gerekli işlemler uygulanarak amaca ulaşılır.
İlginizi Çekebilir: Halkla İlişkiler Bölümünden Mezun Olanlar Ne İş Yapar?
Pazarlama Bilgi Sistemi Unsurları Nelerdir?
- İç raporlama
- Pazarlama istihbarat sistemi
- Karar destek sistemleri
- Pazarlama araştırma sistemi
Pazarlama bilgi sistemi unsurlarından ilki olan iç raporlamada işletmenin sahip olduğu muhasebe kayıtları, sipariş formları, yapılan satışların raporları, müşteri bilgileri ve benzeri bilgiler bulunmaktadır. Bu süreçten sonra ise pazarlama çevresinde meydana gelmekte olan gelişmeler, pazarlama istihbarat sistemi tarafından takip edilerek bütün bilgiler hızlı bir şekilde değerlendirmektedir.
Pazarlama istihbarat sisteminde dış çevrede yaşanmakta olan ya da yaşanması beklenen gelişmeleri ve değişimleri izlemektedir. Bu bilgileri toplamak için özel bir ekip görevlendirilmektedir. Karar destek sistemleri, yöneticilere karar verilmeden önce birbirinden farklı alternatiflerin sonucunu tahmin etmek için kullanılmaktadır.
Satış analizlerinin yapılması ve reklamların değerlendirilmesine benzer işlemler için karar destek sisteminden faydalanılmaktadır. Firmaların belirli zamanlarda karşılaşmakta olduğu problemler ise pazarlama araştırma sisteminden yararlanılarak aşılır. Bu süreçte problemlere çözüm üretebilmek amacı ile bilgi toplanması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi gerekir. Pazarlama araştırma sistemi, daha çok proje bazında değerlendirilmekte olan bir unsurdur.
İlginizi Çekebilir: İletişim Nedir?
Pazar Bilgi Sisteminin Görevleri Nelerdir?
- Bilgi ihtiyacının tespit edilmesi
- Bilgi kaynaklarından faydalanarak bilgi üretimi gerçekleştirmek
- Arzu edilmekte olan formda bilgiler sunmak
- Hazırda bulunan bilgilerin etkin olarak kullanılmasını sağlamak
- İletişim için uygun bir ortam sağlamak
- Gerekli olan yeni bilgi ihtiyacını saptamak
- Karar verme sürecine destek olmak
- Planlama sürecini yapısal bir hale getirmek
Pbs bilgi sistemi görevleri problemin tanımlanması, yaklaşım geliştirme, araştırma için belirli bir tasarım oluşturulması, oluşturulan tasarıma göre veri toplama çalışması, toplanılan verilerin analiz edilmesi ve verilerin araştırılması olarak 5 aşamada tamamlanmaktadır. Bu aşamalar PBS için büyük önem taşımaktadır.
Pazar bilgi sistemi görevleri belirtilmiş aşamalar ile yerine getirildiği zaman Pazar bilgi sisteminin (PBA) amacına da ulaşılır. Bu aşamalar sırası ile takip edildiği zaman gerekli olan bilgilerin toplanma ve değerlendirme süreci oldukça kolay bir şekilde aşılabilir. Bu nedenle pazarlama bilgi sistemi içerisinde yer almakta olan alt sistemler kullanılmaktadır.
Pazarlama Bilgi Sisteminin Alt Sistemleri Nelerdir?
- İşletme içi raporlama sistemi,
- Pazarlama istihbarat sistemi,
- Pazarlama karar destek sistemi (PKDS) (Bilgi Analizi ve Analitik Pazarlama Sistemi),
- Veri tabanı,
- Pazarlama araştırma (PA),
Pazarlama bilgi sisteminin alt sistemleri olarak sıralanmaktadır. Pazarlama bilgi sisteminin alt sistemleri, pazarlama bilgi sisteminin (PBS) amacına ulaşmasını sağlamaktadır. Pazarlama bilgi sistemi içerisinde bulunmakta olan alt sistemler sayesinde pazarlama bilgi sistemi görevlerini gerçekleştirebilmektedir.
İlginizi Çekebilir: Pazarlama Mezunu Ne İş Yapar?
Pazarlama Bilgi Sistemi Kapsamında Yürütülen Faaliyetler Nelerdir?
- Hangi bilgilere ihtiyaç duyulduğunu tespit etme,
- Bulunmuş olan bilgi kaynakları yardımı ile başka bilgilerin üretimi,
- Sahip olunan bilginin doğru şekilde kullanılmasını sağlamak,
- İletişim için gerekli olan uygun ortamı sağlamak,
- Karar verme süreci için destek sağlamak,
- Arzu edildiği formda bilgi sunulmasına yardımcı olmak,
- İhtiyaç duyulan yeni bilgilerin ne olduğu hakkında saptama yapmak,
- Planlama sürecini yapısal bir hale getirmek,
pazarlama bilgi kapsamında yürütülmekte olan faaliyetler arasında yer almaktadır. Bu faaliyetler uygulanmak istediği zaman pazarlama bilgi sisteminden (PBS) faydalanılmaktadır. Bilgi sağlama işlemi, veri değerlendirme işlemi ile beraber yapılmakta olup bu işlemler için en uygun sistem pazarlama bilgi sistemi olarak belirlenmiştir.
Pazarlama Bilgi Sistemi Örneği
Pazarlama bilgi sistemi kullanmakta olan bir firma pazarlama bilgi sistemi için belirli girdiler bulundurmaktadır. Firma depo çıkış fişleri, satış örgütlerinden sağlanmakta olan vergiler ve ziyaret raporları gibi pazarlama bilgi sistemi girdileri kullanılmaktadır.
Yukarıda belirtilmiş olan pazarlama bilgi sistemi girdileri kullanılarak günlük satış raporları, faturalar, rut ve araç raporları, satışçıların günlük çalışma programları ve araç yükleme programları gibi pazarlama bilgi sistemi çıktıları elde edilebilmektedir.
Pazarlama İle İlgili Problemlerin Tespiti Ve Çözümü İle Pazarda Mevcut Fırsatların Ortaya Çıkarılması Sürecine Ne Ad Verilir?
Pazarlama ile ilgili problemlerin tespiti ve çözümü ile pazarda mevcut olan fırsatların ortaya çıkarılması sürecine problemin teşhis ve tanımlanması süreci adı verilir. Bu süreç, araştırma sürecindeki ilk adımı ifade etmektedir.
Pazarlama sürecinde her gün yeni problemler ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu sorunlar açık ve gizli olmak üzere ikiye ayrılır. Ortaya çıkmış olan bu problemlerin tespit edilmesi ve problem tanımı yapılabilmesi için uygun yaklaşımlar geliştirilmektedir.
Geliştirilen yaklaşımlar kapsamında, faktörler ve hipotezler ortaya konarak belirli işlemler gerçekleştirilir. Bu süreç sayesinde mevcut olan fırsatlar göz önüne çıkarılmaktadır.
Pazarlama Bilgi Sistemleri İle Pazarlama Araştırmaları Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?
Pazarlama bilgi sistemi, pazarlama içerisinde gerekli olan birçok işlem için kullanılır. Karar alınması, bilgilerin toplanması, analizi, değerlendirilme ve ilgililere ulaştırılma pazarlama bilgi sisteminin kullanılmakta olduğu bir süreçtir. Pazarlama bilgi sisteminde belirli kısıtlamalar olabilmektedir. Bu nedenle bazı durumlarda gerekli olan bilgileri ulaşım sağlanamayabilir.
Pazarlama bilgi sistemi (PBS) için işletme içinde yer alan bir kaynakta bilgi almak, diğer kaynaklardan bilgi almaktan çok daha hızlı ve ucuz olan bir işlemdir. Ancak bu işlemi sırasında belirli sorunlar ile karşı karşıya kalınabilir. İşletme içinde yer alan bilgiler, genel amaçlı olarak kullanılması nedeni ile yetersiz kalabilir.
Pazarlama araştırması, pazarlama içerisinde meydana gelmekte olan sorunların tanımını yapıp bu sorunları çözmek için gerekli olan bilgileri tarafsız ve sistematik şekilde araştırıp analiz etme görevini üstlenmektir. Kişiler mal almadan önce ve mal aldıktan sonra sahip oldukları düşünce, istek, his ve yapmış oldukları analiz edilmektedir.
Pazarlama araştırması, pazarlama kararları için yardımcı olan bir süreçtir. Bu süreç, karar almak için gerekli bilgilerin bulunma işlemini kolaylaştırmaktadır. Pazarlama araştırma yöntemlerinin bazı ortak özellikleri bulunmaktadır. Bu özelliklerden en önemlisi ise araştırma yöntemlerinin sistematik bir şekilde ilerliyor olmasıdır. Pazarlama bilgi sisteminin başarısı, araştırma aşamalarının planlanma ve uygulanmasına bağlıdır.
İlginizi Çekebilir: Pazarlama Araştırması Nedir?
