Neden markalar bizim hayatımızda bu kadar önemli bir yer tutuyor? Neden bazı markalar bizim için birer “arzu nesnesi” olmuş durumda? Neden çok beğendiğimiz markalarla karşılaşınca, soğukkanlı duruşumuzu kaybedip bir çocuk gibi heyecanlanırız?
Markaların önemi, bizim kimliklerimizi oluşturmamıza yardım etmesinden kaynaklanır. İster hoşumuza gitsin ister gitmesin markalar, kendimizi ifade etmemizden sosyal bağ kurmamıza kadar birçok işlev üstlenir. Yaşadığımız tüketim kültüründe, markalar vazgeçilmezdir.
Aldığımız ekmeğin türünden (organik, çavdar, taş fırın, tam buğday, francala…) tutun da kullandığımız arabanın modeline kadar seçtiğimiz ya da reddettiğimiz bütün markalar, bizim modern dünyadaki yerimizi belirlememize yardımcı olur. Markalar bizim “kim olduğumuzu” yani “kimliğimizi” ifade eder.
Neden Marka Olunmalı?
Eskiden markadan beklenen sadece vaat ettiği işlevi yerine getirmesi iken bugün tüketiciler, markaların toplumsal duruşunu, çevre konularına nasıl yaklaştığını, hangi tarz sahibi olduğunu bilmek ve daha birçok konuda bilgi edinmek istiyorlar. Eğer marka olmak istedikleri “kimlikle” örtüşüyorsa onu kendi repertuarlarına alıyorlar, aksi takdirde markayı reddediyorlar.
Markaların psikolojik, sosyal ve kültürel boyutlarından ayrı bir şekilde incelenmesi mümkün değil. Markaların fiyat ve fonksiyonlarının ötesinde, sınıf ve statü gibi sosyolojik; motivasyon ve alışkanlık gibi psikolojik; zevk ve anlam gibi antropolojik değişkenlerini anlamalıyız. Anlamalıyız, çünkü markaların kendileri kadar onların bize sunduğu anlamı tüketiyoruz.
Kişisel Markanızı Nasıl Tanımlarsınız? >>
Marka Olmanın Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Marka bir firmanın en değerli parçasıdır. Çünkü firmanın sahip olduğu marka, onun benzer ürünler üreten firmalardan kolayca fark edilmesini sağlar. Dünyada son 30 yılda önceki 5000 yılda üretildiğinden daha fazla enformasyon üretilmiştir. İngiltere’de bir çocuk 18 yaşına geldiğinde 140,000 TV reklamı görmüş olmaktadır. NY Times’ın bir hafta sonu nüshası, 17.yy İngiltere’sinde ortalama bir insanın yaşamı boyunca karşılaşabileceğinden daha fazla bilgi içermektedir.
İnsanlar öğrendiklerini sandıkları şeylerin %80’ini 24 saat içinde unutmaktadırlar. Bunca bilginin arasında farklılaşma ancak markalaşma ile mümkün olabilmektedir. Marka; firmalara ürünleri için spesifik imajlar geliştirmesine yardımcı olurken rakipler tarafından taklit edilmemesine yardımcı olan bir etkendir.
Markanın, pazarlama sistemi içerisinde yer alan taraflara farklı düzeyde faydaları vardır:
- İşletmeler arasındaki rekabeti artırır
- Ürün için orijin ve kaynak gösterir
- Tüketicide marka imajının yerleşmesini sağlar
- Reklâm ve tanıtım aracı olarak kullanılır
- Kalite unsuru olarak kullanılır
- Mamul ile ilgili garanti sağlar
- Ürünü diğerlerinden ayırır
8 Yapı Taşı İle Markanızda Fark Yaratın >>
Marka Adı
Marka adı, markanın sunduğu vaatleri aktaran ifade tarzı ya da anlatım biçimi olarak tanımlanabilir. Ayrıca marka adı; markanın fonksiyonel ve sembolik bileşenleri ile marka vaadini bütünleştirerek, marka kişiliği ve marka konumlandırma stratejisiyle tüketicinin buluşmasını sağlayan bir unsur, kısaca bir markayı diğerlerinden ayıran en önemli farklılaştırma aracıdır.
Yapılan araştırma sonuçlarına göre, sıradan bir ada sahip olan ürünün orta kaliteli, ilgi çekici bir ada sahip ürün kadar iyi satış rakamı elde edemediğini, adlandırılmış bir ürünün pazar ortamında başarısız olması durumunda üründe değişiklik ya da iyileştirme yapmanın her zaman etkili olmadığını ortaya koymaktadır. Ürün adlandırma sürecinde ilk aşama, ne tür bir adın ürüne uygun olacağına karar verilmesidir.
Kodak, Sony gibi kelime anlamı olmayan, kulağa hoş gelen, ilginç isimlerin yanı sıra, Panda dondurma gibi ürünün fonksiyonları ile ilgili olmayan, Gıdasa gibi ürünün kalitesini ya da işlevini yansıtan, Yumoş, Silen gibi ürünün ne işe yaradığını veya ne olduğunu aktaran, Ford, Lincoln gibi işletme kurucusuna veya ünlü kişilere ait olan, Nike gibi efsane ve mitlerden esinlenilen ya da IBM, KFC gibi işletmenin adının ilk harflerinden oluşan pek çok türde isim marka adı olarak kullanılmaktadır. Marka adıyla ilgili olarak sıralanan bu kategorilerin her birinden farklı olasılıklar oluşturmak mümkündür. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta marka için seçilecek adın gerçekten pazarlama hedeflerine ve marka stratejilerine yardım edip etmeyeceğidir.
Marka adları en genel anlamda üç kategori altında incelenebilir?
- Betimleyici İsimler: Genelde basit, doğrudan ve temelde tutucu bir ton içeren, kısa dönemde kolaylıkla iletişim kurabilir niteliktedir. Ancak bu tür isimlerin aynı zamanda kolaylıkla taklit edilme ve yasal açıdan korunmada güçlükler gibi dezavantajları vardır.
- Hatırlatıcı İsimler: Tüketicinin, ürün alanını ve bir markanın bu ürün alanıyla ilişkisini anlamasını sağlayıcı, tüketiciyle kolaylıkla iletişim kurabilir nitelikte, tüketiciye çoğunlukla açık ve net mesajlar aktaran adlardır.
- Bağımsız İsimler: Bu tür isimler ise marka-tüketici iletişiminde birtakım güçlükler doğurur. Öncelikle bu tür isimler, anlamı ve varlığı olmayanı çağrıştırarak markayla ilgili değerleri tüketicinin bizzat kendisinin yüklemesini hedeflemektedir.
Üreteceğiniz, hizmet-değer-ürün üçlemesini markalaştırmak sizi büyük müşteri kitlesine ulaştıracaktır.
Unutmayınız, insanlara değer satarsanız kişisel marka, hizmet satarsanız kurumsal marka ve ürün satarsanız uluslararası bir marka olursunuz.
