Pazarlama karması, Jerome McCharty tarafından geliştirilmiştir ve 4P (Product, Price, Place, Promotion) olarak da bilinmektedir. 1940’lardan itibaren piyasada önemli bir konuma sahip olan pazarlama karması kaynaklar, koşullar ve değişen ihtiyaçlara bağlı olarak değişmekte ve firmanın kendi yapısına bağlı olarak şekillenmektedir. Borden’a göre, bir firmanın pazarlama karması gündelik pazarda yaşanan değişimler doğrultusunda oluşmaktadır. Piyasada yaşanan yenilikler ve değişimlerle beraber rekabet devamlı olarak artmaktadır.
Firmalar süreklilik sağlamak ve rekabet ortamında ayakta kalmak amacıyla kendi pazarlama ortaya çıkarırlar. Stratejik plan içerisinde, sunmak için ortaya bir “ürün” (product) koyar; “fiyatını” (price) belirler; satışının yapılması için bir “yerde” (place) müşteri ile buluşturur. Son olarak müşterinin ürün hakkındaki farkındalığını arttırıp süreklilik sağlamak için tanıtım unsurları aracılığıyla “tutundurma” (promotion) sağlar.
Contents
Pazarlama Karması Elemanları Nelerdir?
- Ürün
- Fiyat
- Dağıtım
- Tutundurma
1.Ürün: İhtiyaçları karşılamaya yönelik oluşturulan, firmalar tarafından pazara sunulan nesne ürün olarak tanımlanmaktadır. Bu nesneler çeşitlilik, ambalaj, marka ismi gibi öğeler içermekte ve bu öğelere bağlı olarak stratejiler geliştirmektedir.
2.Fiyat: Pazarlama karmasının ikinci aşaması ise fiyattır. Ürüne sahip olduktan sonra maliyet, pazarlama hedefleri, pazarın durumu, rekabet düzeyi, hedef kitlenin alışkanlıkları ve alım gücü ve piyasa değeri göz önüne alınarak oluşturulan ürün bedeli fiyat olarak adlandırılır. Pazarlama karmasında geliri belirleyen tek adım fiyatlandırma olduğu için gerek üretici gerek tüketici için oldukça önemlidir.
Markalar ürünlerini ortaya koyduktan sonra bütün süreci ve fiyatlandırma üzerinde etkili olan faktörleri detaylı bir şekilde inceleyip ürünlerinin fiyatlarını belirler. Pazarın durumunun detaylı bir şekilde incelenmesinin ardından özellikle tüketici hassasiyetine bağlı olarak sadık müşterinin dikkatini çekmek ve rekabet gücünü arttırmak zordur ve bunun belirleyiciliğinde fiyat önemli bir rol oynamaktadır.
3.Dağıtım: Ürünün tüketiciye ulaştırılırken bütçe ve planlama göz önüne alınarak hangi kanallar üzerinden yapılacağına, dağıtım şekline, aracılarının kimler olacağına dair verilen karar süreci dağıtım olarak adlandırılmaktadır. Bu süreçte alınan yanlış kararlar ve yapılan yanlış tercihler ürünün hedef kitleye ulaşmasını engelleyebilir veya yavaşlatabilir.
4.Tutundurma: Pazarlama karmasının son ama en önemli adımı tutundurmadır. Günümüzde ürün ve markaların ayısı ve çeşitliliği arttığı için hedef kitlenin dikkatini çekmek ve piyasada uzun süre kalmak zorlaşmıştır. Alternatifler arasından ürünümüzü çıkarmak, tanıtmak, tercih edilmesini sağlamak ve ürün ile hedef kitle arasında uzun süreli bir ilişki kurmak için tanıtım unsurlarını kullanarak tutundurma faaliyetlerini gerçekleştirmek gerekir.
Tutundurma sırasında reklam, sponsorluk, halkla ilişkiler, kişisel satış, ürün yerleştirme gibi birçok yöntemden yararlanılabilir. Bu aşama bütün aşamalardan etkilenerek ortaya konmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Pazarlama Bilgi Sistemi Nedir?
Pazarlama Karması Örnekleri
Apple – Iphone Örneği
Iphone pazarlama karmasını en etkili şekilde kullanan markalar arasında yer almaktadır. İlk aşama olan “ürün” adımında, ürettiği ürünlerin ileri teknoloji, yüksek performans ve çözünürlüğüne odaklanmaktadır. Bunları dikkate alarak oluşturduğu ürünlerin özelliklerini dikkate alarak “fiyatı” belirlemektedir. Telefonların özelliklerine göre değişen fiyatları diğer markalarla karşılaştırıldığında pahalıdır.
“Tanıtım” yaparken aylar öncesinden çalışmalarını yapmakta ve hedef kitleyi lansmanlarına dahil etmektedir. Reklamlar, sosyal medya ortamlarını kullanarak bu aşamayı tamamlamaktadır. Iphone satış “yerleri” Apple mağazalarından, telefon satış merkezlerinden ve online ortamlar üzerinden gerçekleşmektedir.
Pazarlama Karması Stratejileri
- Ücretli Reklamcılık: Ücretli reklamcılık, televizyon reklamlarının yanı sıra yazılı medya reklamcılığı ve internet pazarlamasını kapsamaktadır. Bu ortamlarda hedef kitleye ulaşmak amacıyla oluşturulan reklamlardır.
- İlişki Pazarlaması: Müşteri ile mevcut ilişkileri geliştirmeye yönelik oluşturulan ilişki pazarlamasında asıl amaç müşteri sadakatini arttırmaktır.
- Nedensel Pazarlama: Toplumsal sorumluluğu da kapsayan bir strateji olan nedensel pazarlamada toplumsal bir konuya odaklanılır.
- Örtülü Pazarlama: Gizli pazarlama olarak da tanımlanan bu stratejide müşteriler farkına varmadan ürünün pazarlamasına maruz kalmaktadır.
- Ağızdan Pazarlama: Geleneksel pazarlama stratejilerinden biri olan ağızdan pazarlamada deneyim ve izlenime odaklanılmaktadır. Kaliteli ve en iyi şekilde hizmet vererek müşterilerinin ürün, marka veya hizmete yönelik konuşulmasını sağlamak amaçlanmaktadır.
- İnternet Pazarlaması: İnternet üzerinden paylaşımlar yapılarak sağlanan bir stratejidir.
- İşlemsel Pazarlama: Promosyonlar, kuponlar, indirimlerin ön plana çıktığı bu yöntemde bunları kullanarak hedef kitlenin satın alma davranışını olumlu yönde etkileyerek ürünün satışının yapılması hedeflenir.
- Çeşitlilik Pazarlaması: Farklı özellikleri içerisine alarak birbirinden farklı kitlelere ulaşmak hedeflenmektedir.
Pazarlama Karması Değişkenleri
- Product
- Price
- Place
- Promotion
1.Product
Kalite, marka, seçenekler, ambalaj, paketleme, garanti, iade, hizmetler, özellikler
2.Price
Fiyat düzeyi, taksit fırsatları, indirimler, ödeme süreleri, ödeme şartları, ödeme kolaylıkları, teslimat
3.Place
Dağıtım kanallar, envanter, nakliyat, lojistik, yer, dağıtım kapsamı
4.Promotion
Reklam, kişisel satış, halkla ilişkiler, tanıtım, ilan, promosyon, direkt pazarlama,
İlginizi Çekebilir: İletişim Nedir?
Pazarlamanın 5P’ si Nedir?
- Product
- Price
- Place
- Promotion
- People
Pazarlamanın 5P’ si, ürün, fiyat, yer ve tutundurma elemanlarının yanı sıra people yani hedef kitleyi kapsamaktadır. Doğru seçimlerle pazarlamanın başarıya ulaşacağını anlatan pazarlama karmasına 5. olarak doğru kitle eklenmiştir.
5.People: Hizmet bölümünde yer alan ve bütün aşamaları etkileyen insan faktörü çalışanları, müşterileri, potansiyel müşterileri, yönetimi ve temsilcileri kapsamaktadır. Çünkü bu aşamada yer alan insanlar ürünü hem iyi hem de kötü yönde etkileme özelliğine sahiptir ve markanın başarısını ortaya koymakta oldukça etkilidir.
Bu noktada başarıyı sağlamak adına hizmet bakımından kendini geliştirmeye odaklanan markalar, özellikle hizmet sektöründe yer alıyorsa pazarlama karmasının bu adımında çalışmalarını daha özenli bir şekilde yerine getirmektedir.
Örneğin; müşteri temsilcileri, danışmanlık hizmetleri çalışanları, operatör merkezleri çalışanları tutum ve davranışların geliştirilmesi yönünden etkin bir rol oynamaktadır. Amaç, çalışan ve müşteri arasındaki temasın doğru bir biçimde oluşmasını sağlamaktır.
Pazarlama Karması 7P Nedir?
- Product
- Price
- Place
- Promotion
- People
- Physical Evidence
- Process
4P’ nin genişletilmiş hali olan 7P, product, price, place ve promotion’ a ek olarak, people (insanlar), physical evidence (fiziksel kanıt) ve process (süreç) aşamalarını kapsamaktadır. Pazarlama karmasının 7P’si geliştirilmiş pazarlama karması olarak da adlandırılmaktadır. Pazarlama karmasının 4P’si genel pazarlama yaklaşımlarını ifade ederken, 7P’nin son üç unsuru hizmet pazarlaması yaklaşımlarını temsil etmektedir. Yukarıdakilere ek olarak,
6.Physical Evidence: Fiziksel kanıtlar burada çalışan ve müşteri arasında gerçekleşen temasın somut bir şey aracılığıyla etkileşimin ortaya çıktığı alanı ifade etmektedir. Müşteri deneyimini iyileştirmek amacına sahip olan bu pazarlama karması elemanı, hizmete ulaşımı sağlarken somut bileşenleri kullanır. Kullanılacak olan bileşenler aracılığıyla farklılaşma sağlanmaktadır.
Cafe, restoran veya otellerde ortamın iyileştirilerek ambiansının oluşturulması için verilen çaba pazarlama karmasının bu aşamasının bir getirisidir. Sıcaklık, koku, ekipmanlar, dekorasyon gibi birçok etmen fiziksel kanıt durumunu içermektedir.
7.Process: Son müşteriye ulaşma yolu olarak ifade edilen process, daha önceden planlanmaktadır. Hizmet faaliyeti gerçekleştirilirken yaşanan sürecin tamamını kapsayan bu pazarlama karması elemanı, prosedür ve protokoller dahil bütün anları kapsamaktadır.
İlginizi Çekebilir: Pazarlama Araştırması Nedir?
İçerik Pazarlamanın 4 Temel Amacı
İçerik pazarlama, etkili ve sürekli paylaşımı temel alarak hedef kitle ile sürdürebilir bir bağ oluşturmayı amaç edinen bir pazarlama tekniğidir. Content marketing olarak da adlandırılan bu teknik, müşteri davranışta değişiklik ve gelişimi amaçlamaktadır. Markaya uygun içerikler dikkate alınarak oluşturulan içerik pazarlamanın 4 temel amacı vardır. Bunlar;
- Güven kazanmak,
- Bağlılık oluşturmak,
- Marka bağlılığını sağlamak,
- Potansiyel müşterilerin ilgisini çekerek hedef kitlesini genişletmek.
Ek olarak: Pazarlama Mezunu Ne İş Yapar?
