Çocuklarda harcama türleri nelerdir? Finansal eğitim için uygulanan teknikler nelerdir? 5 kavanoz tekniği ile çocuğunuza tasarruf yapmayı nasıl öğretirsiniz? Ebeveynlerin merak ettikleri sorulara cevap veriyoruz. İşte çocuğunuza öğretebileceğiniz basit ve etkili bir teknik.
Çocuklarda Harcama Türleri Ve 5 Kavanoz Sistemi Nasıl Uygulanır?
Çocuklarda finansal eğitim için gerekli olan, bazı önemli teknikler bulunmaktadır. Erken yaşta alacakları bir eğitim onların hayatlarını tamamen değiştirebilir. Bu tekniklerden biri olan 5 kavanoz sistemi nedir? Nasıl uygulanır?
Harçlığa küçük miktarla başlanmalıdır. Örneğin küçük çocuklara en çok istedikleri bir ürüne harcama yapmaları için ödeme miktarı belirlenmelidir; bu etiket, renkli kalem veya mini yarış arabası olabilir. Okul çağına geldiklerinde ise harçlık ödemeleri okuldan sonraki hafif yiyecekler, ulaşım ücreti, eğlence ve giysiyi de kapsayacak şekilde artırılarak onların kendi satın alacakları ürünleri saptamalarına izin verilmelidir.
Bu amaçla ebeveynlerin, çocuklarıyla birlikte harcama yapmayı düşündükleri her şeyin bir listesini yaparak miktarı belirlemeleri gerekir. Ebeveynler, çocuklarının her hafta yaptıkları harcamaların ne kadar olduğunu hesapladıktan sonra bu miktarı onların harçlıklarına dönüştürebilirler.
Çocuklarınıza Başarılı Olmalarını Öğretmek İçin Okuyun! >>
Harçlık Ne Tür Harcamaları Kapsamalı?
Çocuklara nelere harcama yapacakları söylenemez fakat harçlıklarını üç alanda kullanmaları gerektiği söylenebilir:
- Paylaşma: Harçlığın %10’u hayır kurumlarına bağış yapmak, aile bireyleri veya arkadaşları için doğum günü hediyesi almak,
- Tasarruf: Harçlığın %10-20’si haftalık harçlıklarından daha pahalı olan mal ve hizmetleri elde etmek için biriktirmek,
- Harcama: Geri kalan miktar ise oyuncak, şekerleme, giyim eşyaları ve eğlence gibi günlük isteklerine harcama yapmak amacıyla kullanılmalıdır. Diğer bazı araştırmacılar ise, küçük çocuklar için harçlık yönetiminde “5 Kavanoz Sistemi ”ni içeren aşağıdaki işlemleri takip etmeyi tavsiye etmiştir.
A. Birinci Kavanoz
Günlük harcamaları içermeli ve harçlığın %30’unu kapsamalıdır. Bu harcama kategorisi, anında memnuniyeti sağlamak için çocuğun satın almak istediği yiyecekler ve pahalı olmayan oyuncaklar gibi alanlara harcayacağı parayı ifade eder.
Ebeveynler alışveriş sırasında çocuklarını, bu parayı yanlarında getirmeleri için özendirmelidirler. Alışveriş sırasında çocuk kendi parasını unuttuğunda ebeveyni parasını hatırlatırsa, onu para harcamaya teşvik etmiş olur. Böylece çocukların süpermarkette görüp istedikleri ürünler için ebeveynlerini sürekli rahatsız etmeleri de önlenir.
B. İkinci Kavanoz
Kısa-dönem tasarruflar içindir ve harçlığın %30’unu kapsamalıdır. Örneğin; bir ayın yarısı kadar, diğer bir ifade ile birkaç hafta sürecek şekilde parayı bir kenara ayırarak giysi veya pahalı bir oyuncak için tasarruf yapmayı içerir.
Çocuğunuzu Kendi İşini Kurmaya Nasıl Teşvik Edersiniz? >>
C. Üçüncü Kavanoz
Uzun-dönem tasarruflara ayrılan para içindir ve harçlığın %15’ini kapsamalıdır. Örneğin, yüksek fiyatlı amaçları gerçekleştirmek için paraya ihtiyaç duyulmalıdır. “Üniversite için tasarruf” çok uzaktır ve küçük bir çocuk için soyuttur. Bu kategoride bir bisiklet veya yaz kampı için tasarruf daha gerçekçi olacaktır.
D. Dördüncü Kavanoz
Hayırseverlik için olmalıdır. Örneğin bir ebeveyn, çocuğun parasını bağışlamaya karar vermesi için haftalığının %10’unu alıkoyabilir. Bağış, hayvan barınakları veya hasta çocuklara yardım gibi bazı yardım şekilleriyle ilişkilendirilebilir. Bu davranış, çocuklara başkalarını düşünmenin değerini öğretir.
E. Beşinci Kavanoz
Vergi için kullanılabilir ve harçlığın %15’ini kapsayabilir. Örneğin söz konusu miktar video, pizza gibi aile yararına bazı düzenlemeler için kullanılabilir. Bu kategori “ortak ihtiyaçlar” için vergi sisteminin nasıl işlediğini öğretir.
İlk zamanlar harçlığın nereye harcandığını tam olarak takip etmek için günlük defter kullanılabilir. Ebeveyn, haftanın günlerine göre çocuğunun parasını nasıl ve nereye harcadığını, ne kadar kaldığını ve ne kadar tasarrufa sahip olduğunu not etmeli ve göstermelidir. Çocuğun ihtiyaçları değiştikçe belirlenen miktar yeniden gözden geçirilir. Miktarda artış yaparken de bu beş alan göz önünde bulundurulmalıdır.
