Araştırma nedir ve araştırma yöntemlerinin (bilimsel araştırma yöntemleri gibi ) neler olduğu konularını bilmemiz, bize çok fayda sağlayacaktır. Analitik düşünme, problemleri daha çabuk görebilme ve çözüm üretebilmeye kadar kişisel becerilerinizi geliştirmeye katkıda bulunacaktır. Bu yazımızda problem çözme araştırmasından nitel araştırma yöntemlerine, nicel araştırma yöntemlerinden bilimsel araştırma yöntemlerine kadar bir çok konuda bilgi sahibi olacaksınız. Ayrıca bu konuları bilmeniz;
- Sistemli bir araştırma size zaman kazandırır.
- Gereksiz bilgilerin karmaşıklığından kurtarır.
- Araştırmanızı konu bütünlüğünden sapmadan daha etkili yapmanızı sağlar.
- Doğru soruları sorabilmenizi sağlar.
- Doğru kanıtları ortaya koymanıza yardımcı olur.
Yukarıda saymış olduğumuz önemli noktaları daha da arttırabiliriz. Araştırma yöntemleri nelerdir konusunda, yayınlamış olduğumuz yazımızdan daha ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu yazımızda temel araştırma, probleme yönelik araştırma, problem çözme araştırması, nitel araştırma, nicel araştırma ve bilimsel araştırma yöntemlerini genel olarak inceleyeceğiz.
Contents
Araştırma Nedir?
Araştırma nedir sorusuna en iyi cevap, var olan bilgiye kullanılabilir ve kanıtlanabilir özellikte yeni bilgiler eklemek amacını güden sistemli bir incelemedir, diyebiliriz. Belirli bir kaygı üzerine, bilimsel yöntemler kullanılarak bir sorunla ilgili çalışmanın dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi olarak tanımlanmaktadır.
Amerikalı sosyolog Earl Robert Babbie, araştırma nedir sorusuna şu cevabı vermiştir;
“Araştırma, gözlenen olguyu tanımlamak, açıklamak, tahmin etmek ve kontrol etmek için sistematik bir sorgulamadır.”
Gözlemlenen fenomeni analiz etmek için tümevarımsal araştırma yöntemleri kullanılırken, gözlenen fenomeni doğrulamak için tümdengelimsel yöntemler kullanılır. Tümevarımsal yaklaşımlar nitel araştırmalarla ilişkilendirilir ve tümdengelim yöntemleri daha yaygın olarak nicel araştırmalarla ilişkilendirilir. Araştırmanın en önemli yönlerinden biri, sonuç ya da bununla ilişkili istatistiklerdir. Araştırmanın arkasındaki “düşünce” ile ilgilidir. Araştırma aşağıdakileri anlamak amacıyla gerçekleştirilir:
- Kurumlar veya işletmeler gerçekten ne öğrenmek istiyor?
- Fikri kovalamak için izlenmesi gereken süreçler nelerdir?
- Bir kavram etrafında inşa edilmesi gereken argümanlar nelerdir?
- İnsanların fikir veya konsepte inanmaları için gerekli olacak kanıtlar nelerdir?
Kişisel Gelişim İçin Okumanız Gereken Kitaplar >>
Araştırmanın Özellikleri Nelerdir?
Araştırma nedir konusununda bilgi edindik. Şu aşamada araştırma yöntemlerine geçmeden önce, araştırmanın özelliklerine de bir göz atalım;
- Araştırmada sistematik bir yaklaşım izlenir. Kurallar ve prosedürler, bir araştırma sürecinin amacını belirleyen araştırmanın ayrılmaz bir parçasıdır. Araştırmacılar, gözlem yaparken veya sonuç çıkarırken etik kuralları ve davranış kurallarını uygulamalıdır.
- Araştırma, mantıksal akıl yürütmeye dayanır ve hem tümevarım hem de tümdengelim yöntemlerini içerir.
- Elde edilen veri veya bilgi gerçek zamanlı olarak doğal ortamlardaki gerçek gözlemlerdir.
- Araştırmadan toplanan tüm verilerin derinlemesine bir analizi var, bununla ilişkili hiçbir anormallik yok.
- Araştırma yeni sorular üretmek için bir yol oluşturur. Mevcut araştırmalardan daha fazla araştırma fırsatı elde edilebilir.
- Araştırma, doğada analitiktir. Mevcut tüm verileri kullanır, böylece çıkarımda belirsizlik olmaz.
- Doğruluk, araştırmanın önemli karakterlerinden biridir. Araştırmayı yaparken elde edilen bilgilerin doğası gereği doğru olması gerekir. Örneğin, laboratuvar gibi kontrollü bir ortamda yapılan araştırma. Burada doğruluk, kullanılan cihazların, kalibrasyonların ve deneyin son sonucunun ölçülmesidir.
Araştırma Türleri Nelerdir?
Araştırma yöntemlerini, temel araştırma yöntemlerinden, bilimsel araştırma yöntemlerine kadar genel anlamda 7 başlık altında inceleyebiliriz.
En Çok Okunan 5 Wikipedia Sayfası >>
Temel Araştırma Yöntemleri:
Temel araştırma çoğunlukla bilgiyi geliştirmek için yapılır. Araştırmanın temel yönlerini kapsar. Bu araştırmanın ana motivasyonu bilgi yayılımıdır. Örneğin, bir deney, temel araştırmalara iyi bir örnektir.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri:
Bilimsel araştırma yöntemleri, gerçek hayattaki problemleri analiz etmeye ve çözmeye odaklanır. Bu araştırma türü, bilimsel problemleri kullanarak gündelik hayatta karşılaştığımız bir çok sorunu çözmeye yardımcı olan çalışmayı ifade eder. Bilimsel araştırma, insanların genel refahını etkileyen sorunları çözmede önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin, bir hastalık için özel bir tedavi bulmak.
Çevremize baktığımız zaman bilimsel ve teknolojik gelişmelerin sonuçlarını rahatlıkla görebiliriz. Bu gelişmeler de elbette geçmişten bugüne uygulanarak, denenerek elde edilen bilgilerin sonuçlarıdır. Bizden daha yaşlı insanlarla muhabbetlerimizde hep geçmişte hayatın ne kadar zor olduğundan bahsetmezler mi? Her önceki nesil, bir sonraki nesle aslında bunları anlatmaktadır. Eskiden hastalıkların ne kadar ölümcül olduğunu, ulaşımın zorluğundan dolayı hayatın ne kadar yavaş işlediğini veya iletişimin neredeyse imkansız olduğunu hepimiz bilmekteyiz.
Bu nedenle bilimsel araştırma yöntemlerini açıklayacak olursak;
- Amacı güvenilir çözümler üretmektir.
- Elde ettiği verileri bir düzen içerisinde, yani sistemli bir şekilde depolar.
- Depoladığı veriler ile geniş analizler yapar.
- Elde ettiği sonuçları değerlendirir ve konu hakkında yorumlar üretir.
- Nihayet yapmış olduğu araştırmayı mutlaka rapor eder.
Bilimsel araştırma yöntemlerinin, diğer türlerden en belirgin farkları şunlardır;
- Belirli bir amaca yönelik olması,
- Elde edilen sonuçların kesin olması,
- Sonuçların her zaman test edilebilir oluşu,
- Sürecin tekrar değerlendirilebilmesi,
- Elde edilen bilgilerin açık oluşu ve güvenilir olması,
- Tarafsız bir şekilde değerlendirilmesi,
- Bulguların genellenebilir olması (tümevarım),
- Ve elde edilen bilginin yeterli olmasıdır.
Hafızanızı Nasıl Geliştirirsiniz? >>
Bilimsel araştırma yönteminin gerçeği ortaya çıkarma sürecinde, yargılama, tümdengelim ve tümevarım teknikleri eskiden beri kullanılmaktır. Peki nedir bu kavramlar?
Tümdengelim; Sonuç elde etmek ve bu sonuçları geliştirmek için kullanılan bu bilgi edinme yöntemleri, bilimin kolları şeklinde bakabiliriz. Aristo’nun, insanlığın sistemli şekilde bilgi edinmesinde ilk kilometre taşlarını koyduğunu söyleyebiliriz. Ünlü düşünür tümdengelim yönteminde, belirli şartlar altında yapılan işlemlerin, yine belirli sonuçlara ulaştıracağını ifade etmiştir. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak; eğer K=L ise, ve L=M ise o zaman K ve M’nin de eşit olması beklenmektedir.
Tümdengelim düşünce yönteminin şemsiyesi altında insan, düşüncelerinin ve hareketlerinin geçerliliğini kontrol edebilme imkanına sahip olmuştur. İlk iki öge “A” ve “B” öncüller, varılan sonuca temel olarak etki eden noktalardır. Bu iki noktayı kabul eden insan, yine bu noktaları izleyerek ortaya çıkan sonucun da doğruluğunu kabul etmek zorundadır.
Tümevarım: Tümdengelim düşünme süreci içerisinde bazı eksikliklerin olduğunun farkına varan insanoğlu, bu yöntemi tamamlayacak yeni teknikler arayışına girmiştir. Bu süreç sonucunda da tümevarım yöntemini bulmuştur. Bilimsel yöntemin babası olarak nitelendirilen Francis Bacon, tümevarım yönteminin de kaşifi olarak bilinmektedir. Tümdengelim yöntemini şiddetli bir şekilde eleştirmiştir. Ortaçağ düşünce sistemine yakın olan “akılcılık” konusuna karşı, bilim ve deneye dayalı yöntemleri savunmuştur.
Geri olarak gördüğü bu düşünce sistemini Bacon, gözlem ve deneyin bilgi kazanmak yolunda çok önemli olduğunu savunmuştur. Bir bakıma bu savunmasında da başarılı olmuştur. Her ne kadar zamanında gereken değeri görmese de ünlü bilim adamı, araştırma nedir nasıl yapılır konusunun gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur. Otoritelerin ortaya attığı genellemeler yerine, bilginin aslında gözlemlerden ve tecrübelerden kazanılabileceğini belirtmiştir.
Tümevarım yöntemine göre genel sonuçlar özel gözlemlerden, bunların bir araya getirilmesinden elde edilecektir. Yani ayrı ayı gözlemler yapılır ve sonuçlar elde edilir. Daha sonra genellemeler yapılarak hükümlere varılır.
Daha İyi Bir Öğrenci Olmanın Yolları >>
Probleme Yönelik Araştırma Yöntemleri:
Adından da anlaşılacağı gibi, problemin konuyla ilgili çözümlerini bulmak için doğasını anlamak için probleme dayalı araştırmalar yapılmaktadır. “Sorun” terimi, herhangi bir karar verirken sorunlara ya da iki düşünceye sahip olmak anlamına gelir. Örneğin, bir araba şirketinin geliri geçen yıl % 12 oranında azalmıştır. Muhtemel sebepler şunlar olabilir: Optimum üretim yok, ürünün kalitesizliği, reklam yok, ekonomik şartlar vs.
Problem Çözme Araştırması Yöntemleri:
Bu tür araştırmalar, şirketler tarafından kendi sorunlarını anlamak ve çözmek için yapılır. Problem çözme araştırması, mevcut problemlere çözümler bulmak için uygulamalı araştırmayı kullanır.
Nitel Araştırma Yöntemleri:
Nitel araştırma, sorgulama ile ilgili, doğal ortamlardaki sorunları derinlemesine anlamaya yardımcı olan bir süreçtir. Bu istatistiksel olmayan bir araştırma yöntemidir. Nitel araştırma, araştırmacıların deneyimine ve örneği araştırmak için kullanılan sorulara büyük ölçüde bağlıdır. Örnek büyüklüğü genellikle bir örnekte 6-10 kişilik sınırlandırılmıştır. Açık uçlu sorular, bir sorunun diğerine götüreceği şekilde sorulur. Açık uçlu sorular sormanın amacı, örnekten mümkün olduğunca çok bilgi toplamaktır.
Nitel araştırmalarda kullanılan yöntemler şunlardır:
- Bire bir röportaj
- Odak grupları
- Etnoğrafik araştırma
- İçeri/Metin Analizi
- Örnek olay araştırması
Nicel Araştırma Yöntemleri:
Nicel araştırma, veri toplamanın ve sonuçları çıkarmak için analiz etmenin yapılandırılmış bir yoludur. Nitel araştırmaların aksine, bu araştırma yöntemi veri toplamak ve analiz etmek için hesaplamalı, istatistiksel ve benzer bir yöntem kullanır. Nicel veriler tamamen sayılarla ilgilidir.
Kantitatif araştırma, daha fazla insanın daha fazla veri anlamına gelmesi nedeniyle daha geniş bir popülasyonu içerir. Bu şekilde, doğru sonuçlar elde etmek için daha fazla veri analiz edilebilir. Bu tür bir araştırma yöntemi yakın uçlu sorular kullanır, çünkü, nicel araştırmalarda, araştırmacılar tipik olarak kapsamı ölçmeye ve kusursuz istatistiksel veri toplamaya bakarlar.
Online anketler, anket ve kamuoyu yoklamaları, nicel araştırmalarda kullanılan tercih veri toplama araçlarıdır. Anket veya anket dağıtmanın çeşitli yöntemleri vardır. Son zamanlarda çevrimiçi anketler popülerlik kazanmıştır. Ankete katılanlar bu anketleri cep telefonlarından, e-postalardan alabilir veya anketlere veya anketlere erişmek için interneti kullanabilir.
Nasıl Daha Yaratıcı Olunur? >>
Araştırmanın Amacı Nedir?
Araştırma nedir konusunda genel olarak bilgi edindik. Araştırma yöntemlerini inceledik. Araştırma yöntemlerinin karakteristik farklılıklarını da öğrendikten sonra sıra amacı öğrenmekte. Araştırmanın genel olarak üç ana amacı vardır;
-
Keşifsel Araştırma:
Adından da anlaşılacağı gibi, araştırma sorularını araştırmak için keşif araştırması yapılır. Yapılan araştırmayla nihai bir sonuca varabilir veya araştırma bir sonuç sunmayabilir. Daha önce keşfedilmemiş yeni sorunlu alanları ele almak için yapılmıştır. Keşifsel araştırma, daha kesin bir araştırmadır ve bu veri toplamsal konular için temel oluşturur. Örneğin, bir restoranın müşterileri arasındaki müşteri memnuniyetini bilmek amacıyla yapılan bir araştırma.
-
Betimsel Araştırma:
Betimsel araştırma, veri toplama sürecinde mevcut konulara daha fazla ışık tutmaya odaklanır. Örnek bir popülasyonun davranışını tanımlamak için tanımlayıcı çalışmalar kullanılır. Tanımlayıcı araştırmada, bir çalışmayı yürütmek için sadece bir değişken (miktar veya niteliğe sahip herhangi bir şey) gereklidir. Tanımlayıcı araştırmanın üç ana amacı, bulguları açıklamak, açıklamak ve doğrulamaktır. Örneğin, 21. yüzyıldaki üst düzey yönetim liderlerinin şirket kârından büyük miktarda para alma manevi hakka sahip olup olmadığını bilmek için yapılan bir araştırma?
-
Açıklayıcı Araştırma:
Açıklayıcı araştırma veya nedensel araştırma, mevcut standart prosedürlerdeki bazı değişikliklerin etkisini anlamak için yapılır. Deney yapmak, gündelik araştırmaların en popüler şeklidir.
